Bètacaroteen en Vitamine A

Zoete aardappelen bevatten veel carotenen.

Vitamine A en bètacaroteen: voordelen voor de gezondheid van het oog

Draagt vitamine A bij aan de gezondheid van de ogen en het zicht? Kan een tekort aan vitamine A blindheid veroorzaken? Is het gevaarlijk om teveel vitamine A te gebruiken?

Lees verder voor antwoorden op deze vragen en andere handige feiten over deze belangrijke antioxidant vitamine, inclusief informatie over de voordelen voor het oog van vitamine A voedingsmiddelen en mogelijke voordelen van vitamine A oogdruppels.

Wat is vitamine A?

Eigenlijk is vitamine A een groep van antioxidant verbindingen die een belangrijke rol spelen in het zicht, de botgroei en de gezondheid van het immuunsysteem. Vitamine A helpt ook dat het oppervlak van het oog (hoornvlies), slijmvliezen en huid doeltreffende barrières zijn tegen bacteriën en virussen en waardoor het risico op ooginfecties, ademhalingsproblemen en ander infectieziekten worden beperkt.

In het algemeen zijn er twee soorten van vitamine A, afhankelijk van welke soort voedselbronnen het afkomstig is:

1. Vitamine A afkomstig van dierlijke voedingsmiddelen wordt ook wel retinol genoemd. Deze 'voorgevormde' vitamine A kan direct door het lichaam worden gebruikt. Goede voedselbronnen van vitamine A in de vorm van retinol zijn rundvlees, kippenlever, volle melk en kaas.
2. Vitamine A verkregen van kleurrijk fruit en groenten is in de vorm van 'provitamine A' carotenoïden, die door het lichaam wordt omgezet naar retinol nadat het voedsel wordt geconsumeerd. Goede voedselbronnen van provitamine A carotenoïden zijn wortelen, zoete aardappelen, boerenkool en honingmeloen.

Bètacaroteen is één van de meest voorkomende en effectieve provitamine A carotenoïden.

Voordelen voor het oog van vitamine A en bètacaroteen

Omdat vitamine A meehelpt om de oppervlak van het oog (hoornvlies) te beschermen, is vitamine A essentieel voor een goed zicht.

Studies hebben aangetoond dat vitamine A oogdruppels gunstig zijn voor de behandeling van droge ogen. In feite is uit een onderzoek gebleken dat zonder voorschrift verkochte smerende oogdruppels die vitamine A bevatten, net zo effectief waren voor de behandeling van het droge oog syndroom als de veel duurdere voorgeschreven oogdruppels recepten voor de verlichting van droge ogen.

Retinol wordt verkregen uit dierlijke producten, zoals volle melk.

Vitamine A oogdruppels zijn ook effectief gebleken voor de behandeling van een specifieke soort van oogontsteking, genoemd superieure limbisch keratoconjunctivitis.

Vitamine A, tenminste wanneer het in combinatie is met andere antioxidant vitaminen, lijkt ook een rol te spelen in de afname van het risico van leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD). In de belangrijke Age-Related Eye Disease Study (AREDS) gesponsord door The National Eye Institute, de studie naar leeftijd gerelateerde oogziekte, hadden mensen met een hoge risico voor de ziekte die dagelijks een multivitamine innamen die vitamine A bevatte (zoals bèta-caroteen), vitamine C, vitamine E, zink en koper, 25 procent minder risico op gevorderde LMD tijdens een periode van zes jaar.

Ook schijnt het, dat met een combinatie van vitamine A en luteïne het zicht verlengd kan worden bij mensen die lijden aan retinitis pigmentosa (RP). Een recent vierjarig onderzoek uitgevoerd door onderzoekers van de Harvard Medical School en andere prominente universiteiten ontdekten dat personen met retinitis pigmentosa die dagelijks supplementen van vitamine A (15.000 IU) en luteïne (12 mg) innamen, een vertraagd verlies van het perifeer zicht hadden dan degenen die niet die gecombineerde supplementen innamen.

Omdat bètacaroteen in het lichaam omgezet wordt in vitamine A, is het waarschijnlijk dat bètacaroteen (provitamine A) vergelijkbare voordelen voor het oog biedt als de voorgevormde vitamine A in de vorm van retinol, alhoewel meer onderzoek nodig is om dit te bevestigen.

Begin 2011 ontdekten onderzoekers aan de Columbia University Medical Center (New York), dat een synthetisch, veranderde vorm van vitamine A, de toename van de ziekte van Stagardt zou kunnen vertragen, een erfelijke oogziekte die ernstig zichtverlies bij jonge mensen veroorzaakt.

Wanneer aan muizen met dezelfde genetische gebreken als personen met de ziekte van Stargardt (ook wel juveniele maculadegeneratie genoemd), de gewijzigde vitamine A wordt toegediend, wordt de groei afgeremd van klonterachtige afzettingen in de retina, genaamd 'vitamine A dimeren' die gekoppeld zijn met degeneratieve veranderingen en zichtverlies.

De National Eye Institute hebben de onderzoekers beloond met het bedrag van 1.25 miljoen dollars om de link tussen vitamine A dimeren en verscheidene retinale degeneraties verder te onderzoeken, die tot nieuwe benaderingen kunnen leiden om deze ziekte te behandelen.

Ook heeft Alkeus Pharmaceuticals (Cambridge, Mass) een vergunning verleend van bepaalde octrooien aan de Columbia University in verband met het onderzoek en is het plan om in de nabije toekomst met klinische proeven te beginnen voor de behandeling van de ziekte van Stargardt en maculadegeneratie met gewijzigde vitamine A .

Vitamine A tekort

Een tekort aan vitamine A is zeldzaam in de Verenigde Staten, maar is vrij algemeen onder de arme bevolking in de ontwikkelingslanden. Men schat dat ongeveer 250.000 tot 500.000 ondervoede kinderen wereldwijd jaarlijks blind worden als gevolg van een tekort aan vitamine A en dat had voorkomen kunnen worden met goede voeding.

Een van de eerste tekenen bij een tekort aan vitamine A is nachtblindheid. In het oude Egypte ontdekte men dat nachtblindheid genezen kon worden door het eten van lever, wat later een rijke bron van vitamine A bleek te zijn.

Een gebrek aan vitamine A veroorzaakt dat de cornea (hoornvlies) erg droog wordt, wat leidt tot vertroebeling van de voorkant van het zicht, hoornvlies zweren en zichtverlies. Vitamine A tekort kan ook schade aan de retina (netvlies) veroorzaken en dat draagt ook bij tot blindheid.

Omdat vitamine A ook belangrijk is voor de weerstand tegen infectie en voor een gezond immuunsysteem, kan een tekort aan vitamine A tot de dood leiden door infecties van de luchtwegen of andere infecties.

Vitamine A - dagelijkse waarde

In de meeste gevallen kan men vitaminen en mineralen het beste verkrijgen uit een gezonde en gebalanceerde voeding.

Het concept van de Daily Value (DV, dagelijkse waarde) is ontwikkeld om consumenten te helpen met het bepalen of een voedingsmiddel veel of weing van een voedingsstof heeft, gebaseerd op de Recommended Dietary Allowance (Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid, ADH). De DV of de ADH voor vitamine A is 5.000 IU.

De tabellen die volgen, bevatten de ADH percentages voor enkele van de beste vitamine A voedingsmiddelen:

Plantaardige vitamine A is wateroplosbaar en kunnen makkelijk uit het lichaam worden gespoeld.

Vitamine A vergiftiging

Vitamine A afkomstig van dierlijke voedselbronnen is niet wateroplosbaar en wordt daarom door het lichaam niet gemakkelijk uitgescheiden. In plaats daarvan, en als het in overmatige hoeveelheden wordt ingenomen, wordt het als lichaamsvet opgeslagen en kan het zich in het lichaam verzamelen en giftig worden.

Bètacaroteen en andere provitamine A carotenoïden gevonden in fruit en groenten geven niet hezelfde risico van vitamine A vergiftiging. Deze verbindingen zijn wateroplosbaar en worden gemakkelijk uit het lichaam verwijderd, dus vitamine A vergiftiging van plantaardige voedselbronnen komt zelden voor.

Maar bètacaroteen supplementen kunnen ernstige risico's hebben voor rokers. Twee studies hebben aangetoond dat rokers die dagelijks supplementen innamen die 20 tot 30 mg bètacaroteen bevatten, een verhoogd risico hadden op longkanker in vergelijking met rokers die niet de supplementen voor het oog innamen. (Deze studies zijn omstreden, echter, een grote studie van meer dan 22.000 mannelijke artsen ontdekte geen schadelijke bijwerkingen wanneer deze artsen bètacaroteen supplementen van 50 mg om de dag innamen)

The Institute of Medicine heeft de volgende maximale inname niveaus voor de van dierlijke oorsprong retinol vorm van vitamine A vastgesteld om het risico op vitamine A vergiftiging te beperken:

• Kinderen (leeftijd van 4 tot 8 jaar): 3.000 IU
• Kinderen (leeftijd van 9 tot 13 jaar): 5.610 IU
• Tieners (leeftijd van 14 tot 18 jaar): 9.240 IU
• Volwassenen (leeftijd van 19 jaar en ouder): 10.000 IU

Mogelijke vergiftigingsreacties van dagelijkse consumptie op langer termijn van vitamine A (boven deze niveaus) zijn geboorteafwijkingen, stoornissen in de lever, verminderde botdichtheid die tot osteoporose kan leiden, en kwalen in het zenuwstelsel.

.