Oogonderzoeken: Hoeveel en Hoe Vaak?

Oogonderzoeken zijn belangrijk voor zowel kinderen als volwassenen en zouden minstens eens per 2 jaar gedaan moeten worden.

Oogonderzoeken: Hoeveel en hoe vaak?

Veelgestelde vragen over oogonderzoeken zijn: Hoeveel kost een oogonderzoek? Hoe vaak moet ik mijn ogen laten nakijken? Wat neem ik mee naar het onderzoek?

Deze richtlijnen kunnen u op weg helpen om uw komende (of eerste) oogonderzoek voor te bereiden.

Kosten oogonderzoek

Oogonderzoeken zijn mogelijk op verschillende plaatsen, met inbegrip van een zelfstandige oogartsenpraktijk, de afdeling oogheelkunde van een multidisciplinair medisch centrum, een oogzorg praktijk (optometristen, oogartsen of beide) en bij een optiekketen of een optiekwinkel die ook oogonderzoeken aanbiedt door een aangesloten optometrist.

De kosten van een oogonderzoek kunnen behoorlijk variëren, afhankelijk van waar het onderzoek plaatsvindt en andere factoren, met inbegrip van:

E kaarten kunnen gebruikt worden om de gezichtsscherpte (visus) te bepalen.

• Of het onderzoek wordt uitgevoerd door een optometrist of door een oogarts
• De testen die bij het onderzoek behoren
• Of het onderzoek een contactlens aanpassing bevat of andere diensten in verband met een contactlens

Oogonderzoeken voor contactlenzen kosten bijna altijd meer dan routine onderzoeken om uw voorschrift voor een bril aan te passen.

Wanneer u de kosten van een oogonderzoek vergelijkt, let er dan op dat u niet 'appels met peren' vergelijkt. Een uitgebreid oogonderzoek zou op z'n minst het volgende moeten omvatten:

• Een overzicht van uw persoonlijke en familie gezondheidsanamnese en elke voorgeschiedenis van oogproblemen
• Evaluatie van uw zicht voor veraf en dichtbij met een oog grafiek
• Evaluatie van de aanwezigheid van bijziendheid, verziendheid astigmatisme en/of presbyopie
• Testen voor dichtbij om vast te stellen of u presbyopie heeft en of u varifocale of bifocale glazen moet gebruiken
• Evaluatie van de samenwerking met uw beide ogen
• Een oogdruktest en onderzoek van de oogzenuw om glaucoom uit te sluiten
• Onderzoek van de binnenkant van uw ogen om andere oogproblemen uit te sluiten, zoals cataract en maculadegeneratie

Onderzoeken voor contactlenzen omvatten meestal meer testen en procedures dan die hierboven genoemd.

Vergeet niet te vragen welke testen inbegrepen zijn wanneer u informatie opvraagt voor de kosten van uw oogonderzoek. Sommige plaatsen zullen met lage onderzoekskosten adverteren, maar het kan zijn dat u bij aankomst te horen krijgt dat u extra moet betalen als u bepaalde procedures wilt - zoals pupildilatatie, foto's van het netvlies, etc. - die inbegrepen zijn bij hogere onderzoekskosten elders genoemd.

Bepaalde andere waarden zouden overwogen moeten worden wanneer u de kosten van oogonderzoeken vergelijkt, zoals de vakbekwaamheid en vriendelijkheid van de arts en zijn of haar personeel, het beroepsniveau van de assistenten, wachttijd om geholpen te worden, netheid van het kantoor, geavanceerde (tegenover verouderde) onderzoeksapparatuur, het gemak van de praktijklocatie en de openingstijden.

Wanneer u een oogarts uitzoekt kan het geen kwaad om eerst her en der wat rond te vragen en de praktijk eerst te bezoeken voordat u een onderzoek aanvraagt.

Ongeveer 80% van het leren op school gebeurt visueel.

Wanneer moeten uw ogen onderzocht worden

Door de meeste oogzorgspecialisten wordt er aanbevolen dat u een uitgebreid oogonderzoek moet hebben om de twee jaar, afhankelijk van uw leeftijd, risicofactoren en of u momenteel correctieve brillenglazen draagt.

Kinderen

Voor kinderen die klaar zijn om met school te beginnen is een oogonderzoek van essentieel belang en deskundigen delen mee dat 80 procent van de informatie die kinderen in de klas ontvangen visueel gepresenteerd wordt.

Het eerste oogonderzoek voor kinderen zou al met zes maanden moeten zijn, een ander onderzoek met drie jaar en dan weer als ze naar school gaan. Risicovrije kinderen zouden hun oogonderzoeken om de twee jaar moeten vervolgen tot de leeftijd van 18 jaar.

Kinderen met risicofactoren voor zichtproblemen kunnen hun eerste oogonderzoek voor de zesde maand nodig hebben en wellicht hebben zij regelmatiger oogonderzoek tijdens hun kinderjaren nodig. Voorbeelden van risicofactoren zijn:

• Historie van vroeggeboorte of laag geboortegewicht
• Infectie bij de moeder tijdens de zwangerschap (voorbeelden: rode hond, geslachtsziekte, herpes, aids)
• Ontwikkelingsstoornissen
• Gedraaide of gekruiste ogen (strabisme)
• Oogziektes in de familie
• Hoge refractie afwijking of ansiometropie
• Andere ziekte of aandoening

En ook kinderen die momenteel een bril of contactlenzen dragen zouden een jaarlijks oogonderzoek moeten hebben.

Volwassenen

Om levenslang een gezond zichtvermogen te behouden, raden experts een uitgebreid oogonderzoek aan eens in de twee jaar voor volwassenen tussen de 18 en 60 jaar. Een jaarlijks onderzoek wordt aanbevolen voor volwassenen van 60 jaar en ouder.

'Risico' volwassenen zouden regelmatig onderzoeken moeten hebben. Risicofactoren voor volwassenen zijn:

• Familieanamnese van een oogziekte (glaucoom, maculadegeneratie, cataract, etc.)
• Diabetes of hoge bloeddruk
• Visueel veeleisend beroep of bezigheid die gevaarlijk kan zijn voor de ogen
• Innemen van voorgeschreven of niet-voorgeschreven medicijnen die visuele bijwerkingen kunnen hebben
• Oogletsel of oogoperatie in het verleden

Volwassenen die contactlenzen dragen zouden jaarlijks een onderzoek moeten hebben.

Als u twijfels heeft over hoe vaak u (of uw kinderen, of uw ouders) uw ogen zou moeten laten onderzoeken, vraag dan aan uw zorgverlener in de oogzorg om dit voor u in de gaten te houden.

Wie zou ik moeten opzoeken voor mijn oogonderzoek?

Het bepalen van welke oogspecialist het beste voor u zou zijn, hangt geheel af van uw persoonlijke wensen.

Er zijn drie verschillende soorten professionele zorgverleners in de oogzorg: oogartsen, optometristen en opticiens. Wie u zult zien, is afhankelijk van uw behoeften.

Oogartsen zijn artsen die gespecialiseerd zijn in oogheelkunde. Zij doen méér dan alleen maar een voorschrift uitschrijven voor een bril of voor contactlenzen. Zij voeren ook oogoperaties uit en behandelen medische aandoeningen van het oog. Oogartsen hebben medicijnen gestudeerd en hebben zich gespecialiseerd in oogheelkunde en sommigen zijn verder gespecialiseerd in oogoperaties. Voor het bezoek aan een medisch specialist zoals een oogarts is een verwijsbrief nodig.

Optometristen zijn geen oogartsen maar diagnosticeren zichtproblemen en behandelen medische aandoeningen van het oog met oogdruppels en andere medicijnen. Optometristen hebben een 4-jarige beroepsopleiding optometrie gevolgd. Hij of zij kan een voorschrift geven voor een bril of voor contactlenzen, hulp bieden bij verminderd zichtvermogen en het geven van visuele therapie. In geen geval mogen zij een oogoperatie uitvoeren. Een optometrist kan zonder verwijsbrief bezocht worden en is daarmee veel laagdrempeliger dan een bezoek aan de oogarts. In voorkomende gevallen verwijzen zij door naar de oogarts. Optometristen kunnen o.a. zelfstandig gevestigd zijn, in een gezondheidspraktijk werken of in dienst zijn bij een optiekwinkel.

Opticiens zijn geen oogartsen. De voornaamste taak van een opticien binnen een optiekwinkel is het meten van refractieafwijkingen van iemands ogen. Een dergelijke afwijking kan eenvoudig worden verholpen met een bril of contactlenzen. Daardoor kan iemand weer scherp kan zien. Soms zal de opticien ook de glazen in een door een klant gekozen montuur inslijpen. Tevens helpen zij de klant bij het leren van inbrengen, verwijderen en verzorgen van contactlenzen. Meestal hebben opticiens hun kennis in de praktijk verkregen of via een gerichte vakopleiding. De oogonderzoeken door een opticien zijn veelal van de allereenvoudigste soort en hoofdzakelijk gericht op refractieproblemen (welke sterkte moet uw bril hebben om optimaal te kunnen zien?). Er zijn een aantal opticiens die foto's van de binnenkant van het oog maken en die vervolgens op een ander tijdstip door een oogarts laten beoordelen op afwijkingen. Ogentesten door opticiens zijn vaak 'gratis' (voor niets gaat de zon op en daarom zijn brillen via de opticien vaak duur - de kosten van de oogtest worden hierin verdisconteerd). Zonder afbreuk te doen aan het werk van de opticien is het verrichten van een oogtest in Nederland mogelijk zonder speciale vooropleiding of training. Vandaar dat u vooraf goed moet vragen wat de kwalificaties van de opticien zijn.

Het beroep van opticien kent sinds eind twintigste eeuw in Nederland geen titelbescherming meer. Daardoor is het dus toegestaan dat niet-gediplomeerd personeel als opticien kan werken. Hetzelfde geldt voor de contactlensspecialist. Dit heeft als nadeel dat je dus niet duidelijk weet of je met een gediplomeerde opticien te maken hebt, dan wel met iemand die niet meer dan een basis cursus gevolgd heeft. Goed doorvragen is dan ook het advies. Optometrist daarentegen is wel een beschermde titel.

In Vlaanderen hebben opticiens een RIZIV-erkenning nodig om het beroep te mogen uitoefenen. De opleiding is op het niveau van het Technisch Secundair Onderwijs ("optiektechnieken"). Deze kan ook gevolgd worden middels de syntra-vormingscentra.

Wat zou ik mee moeten nemen naar mijn oogonderzoek?

Het is belangrijk om informatie mee te nemen naar uw oogonderzoek die uw arts kan duiden op risico's die u kunt hebben voor oogproblemen of eventuele zichtproblemen.

Neem een lijst mee met voorgeschreven en niet-voorgeschreven medicijnen die u momenteel inneemt of die u in het verleden regelmatig innam. Dit houdt ook in vitamines, plantaardige of andere alternatieve middelen die u gebruikt. Ook de doseringen die u gebruikt voor elke medicijn of andere substantie en hoe lang u dit al inneemt zijn van belang.

Als u momenteel een bril draagt, neem die dan mee. Als u contactlenzen draagt die elders zijn voorgeschreven, neem dan een kopie van uw meest recente voorschrift contactlenzen mee.

Neem ook een kopie van uw (oog)verzekeringskaart of van andere medische verzekeringen mee als u gedekt bent voor (een deel van) uw kosten.

Tot slot, stel een lijst samen met vragen en opmerkingen die u wilt bespreken. En als u belangstelling heeft voor gespecialiseerde diensten zoals het aanbrengen van contactlenzen of evaluatie van een laseroperatie, vergeet dan niet om dit te noemen - zowel wanneer u uw onderzoek inplant als wanneer u incheckt op de dag van het onderzoek.